Archieven: Verhalen

Leerkrachten leren van en met elkaar

Als je op school het onderwijs verder wilt ontwikkelen, moet je er exclusief aandacht aan besteden. Dat is de les die De Sprankeling geleerd heeft. Daarom heeft deze basisschool uit Avenhorn ‘leerteams’ opgezet. “Je moet op elkaar kunnen vertrouwen.”

Wanneer de onderbouw-, middenbouw- en bovenbouwteams onderling overlegden, ging dat tot voor kort vaak volgens hetzelfde patroon. De waan van de dag stond bovenaan de agenda. Oftewel, zijn we goed voorbereid op de activiteiten en vieringen die er gepland staan? En als dat uitgebreid besproken was, samen met de meer informele koffiepraat, was de tijd alweer om. “We ontdekten dat we zelden toekwamen aan iets onderwijsinhoudelijks, terwijl we daar wel behoefte aan hadden”, zegt Debora Davidzon, directeur van De Sprankeling.

Basisonderwijs is een aanhoudende zoektocht om dingen beter te doen. Dat geldt ook voor het rekenonderwijs. Een aantal scholen binnen SKO West-Friesland heeft gezamenlijk die handschoen opgepakt. “Wij rekenen bewust alleen maar op papier.”

Wie kijkt naar de geschiedenis van het rekenonderwijs, ziet een interessante ontwikkeling, zegt Amanda Breeman, directeur van basisschool Werenfridus in Wervershoof. “We hebben de overgang gemaakt van traditioneel naar realistisch. Van boeken open en sommetjes en tafels stampen naar rekenen in de alledaagse werkelijkheid. Welke ‘verhaaltjessommen’ kun je dan verzinnen?”

Tegenwoordig lijkt de aandacht weer te verschuiven naar het traditionele rekenen. Rekentoetsen zijn nu soms meer begrijpend leestoetsen. “Naar mijn mening is het geen kwestie van óf-óf maar van én-én. Je moet kinderen traditioneel leren rekenen om ze de vaardigheid en het concept aan te leren, maar vervolgens moet je die kennis wel kunnen toepassen in een betekenisvolle (realistische) context. Dan begrijp je ook waaróm je moet leren rekenen”, aldus Angela van Kampen, directeur van de Wulfram in Hoogwoud.

Wanneer broer en zus Keet en Duuk thuis samen achter één Chromebook zitten, leidt dat meermaals tot ruzie. Dan wil de een iets anders zien of doen dan de ander. Tot Keet laatst zei: “Laten we een win-win doen.” Klinkt gek? Nee hoor, het is de taal van ‘The leader in me’, de onderwijsvisie van Stephen Covey

Duuk en Keet zitten beide op de Bavoschool in Ursem. Dat is een The leader in me-school, de enige binnen SKO West-Friesland. De meeste mensen kennen spreker, auteur en managementgoeroe Stephen Covey van zijn ideeën over effectief leiderschap. Minder bekend is dat hij die ideeën ook vertaald heeft naar een pedagogische lijn voor het onderwijs. “Wij hebben vanaf schooljaar 2018/2019 gekozen voor The Leader in me, omdat het in onze ogen de ideale aanpak is om een kind te helpen bij zijn persoonlijke ontwikkeling”, zegt directeur van de Bavoschool, Saskia Kuin.. 

Alle scholen van SKOWF hechten veel waarde aan leesonderwijs, maar de Petrus Canisiusschool in De Weere doet er nog een schepje bovenop. De school heeft een samenwerking met de Bibliotheek op school. “Lezen is niet alleen een fijn tijdverdrijf, het is ook goed voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Het maakt ze stabieler”, zegt Saskia Molenaar, leerkracht van groep 3/4 en leescoördinator op school.

Stel, je hebt fragmenten uit verschillende boeken. Welk fragment hoort dan bij welke flaptekst? Een kwestie van puzzelen. Wie zegt dat lezen geen spelletje kan zijn?! Het zou zomaar een activiteit kunnen zijn in een ‘boekenkring’.

Kinderen uitgebreid in de spiegel laten kijken
Jens zou iets preciezer kunnen werken, bij Roan schort het soms aan zijn werktempo en concentratie. Jens wil het VWO halen, Roan gedijt beter op de Havo. Jens houdt van lezen, geef Roan maar een rekensom. Het zijn geen observaties van leerkrachten van de Bonifatiusschool. Leerlingen Jens en Roan hebben uitgebreid aan zelfonderzoek gedaan.

14 september was een bijzondere dag op de Bonifatiusschool in Spanbroek en ’t Ruimteschip in Opmeer. Het reguliere lesprogramma was volledig vervangen door een serie gesprekken tussen ouders, leerkrachten en leerlingen. De vraag die centraal stond: hoe gaat het eigenlijk met kinderen thuis en op school? Wat zijn hun dromen, wensen, capaciteiten en tekortkomingen? Het uitgangspunt was dat de kinderen zelf hier het beste antwoord op konden geven. 

Bij SKOWF zijn we trots op waar we staan en waar we voor gaan. Dit wordt ook door de Onderwijsinspectie gezien. In 2022 gaf de Inspectie de waardering ‘goed’ aan SKOWF, iets waar we erg trots op zijn. Om stil te staan bij het feit dat we samen ‘goed bezig’ zijn werden op 12 juli aan alle leerlingen van de 22 scholen buitenspeelmaterialen uitgereikt. Ook werden de medewerkers met een gevulde vakantietas in het zonnetje gezet.

Op verschillende scholen van SKO West-Friesland zijn ze een vertrouwde verschijning. Heb je als docent een ICT-probleem, dan haal je er een ‘Digital Leader’ bij. Voordat je het weet, staat er een behulpzame leerling voor je neus. ‘Geef kinderen verantwoordelijkheid in het onderwijs, en je ziet ze groeien.’

Hoe het team van de Hieronymusschool in Wognum de coronatijd heeft ervaren, is nog het best te vergelijken met een rit in de achtbaan. Het ging alle kanten op. De belangrijkste les? Veerkracht en flexibiliteit zijn geen loze woorden. “We kunnen op elkaar bouwen. Dat geeft een super fijn gevoel.”

Basisschool de Hoeksteen in Enkhuizen heeft een nieuwe visie op onderwijs ontwikkeld. Stap voor stap wordt ook de huisvesting aangepast aan deze visie. “We willen een talentenlab inrichten”, vertelt directeur Anita Bonnema.

De Pancratiusschool in Enkhuizen groeit als kool. Dat is een compliment voor de kwaliteit van het onderwijs op deze basisschool. Maar de groei heeft een keerzijde, aldus directeur Angelique Groot. “We zitten erg krap in ons jasje.”